Badanie AFP – cena, normy, kiedy wykonać?

Alfa-fetoproteina, znana jako AFP, jest kluczowym elementem w diagnostyce medycznej, służącym do monitorowania ciąży i wykrywania pewnych typów nowotworów. AFP to specyficzne białko, które jest produkowane przez rozwijający się płód, a jego stężenie może wzrosnąć w przypadku niektórych chorób nowotworowych lub podczas ciąży.

Co to jest AFP?

AFP, czyli alfa-fetoproteina, to specjalne białko, które jest produkowane przez rozwijający się płód, głównie przez jego pęcherzyk żółciowy, wątrobę i przewód pokarmowy. U dorosłych, AFP pojawia się w dwóch sytuacjach – podczas ciąży lub w przypadku niektórych nowotworów.

Badanie AFP jest często wykorzystywane w diagnostyce niepłodności, gdy istnieje podejrzenie poronienia lub wad u rozwijającego się płodu.

Kiedy wykonać badanie AFP?

Badanie AFP jest zalecane w różnych sytuacjach. Dla kobiet w ciąży, jest to część rutynowych badań prenatalnych, które pomagają wykryć ewentualne wady rozwojowe płodu. Najlepszy czas na wykonanie badania AFP występuje między 16 a 18 tygodniem ciąży, ale może być również wykonane między 15 a 20 tygodniem. Stężenie AFP osiąga szczyt między 10 a 13 tygodniem ciąży, a następnie stopniowo maleje od 14 do 32 tygodnia.

Badanie AFP jest również używane w diagnostyce chorób nowotworowych. W przypadku osób zmagających się z chorobą nowotworową wątroby lub innymi nowotworami mającymi przeżuty do do wątroby, badanie AFP może pomóc w monitorowaniu skuteczności leczenia. Stężenie AFP zwykle wzrasta w miarę wzrostu guza, ale może się obniżyć, jeśli leczenie jest skuteczne.

Przygotowanie do badania AFP

Badanie AFP jest przeprowadzane na podstawie próbki krwi. Przygotowanie do badania jest proste i nie wymaga specjalnych środków. Zaleca się jednak, aby dzień przed badaniem unikać obfitych i tłustych posiłków, a także alkoholu.

Krew może być pobrana o różnych porach dnia. Przed badaniem warto odpocząć przez około 10-15 minut w pozycji siedzącej. Nawet niewielki wysiłek fizyczny może wpłynąć na wynik badania.

Normy AFP

Wyniki badań AFP mogą się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak wiek i płeć pacjenta, a także stan zdrowia. Dla zdrowych dorosłych mężczyzn i kobiet, normalne stężenie AFP wynosi do 15 ng/ml. Wartość ta może wzrosnąć wraz z postępem choroby.

Wysokie stężenie AFP nie jest jednoznacznym wyznacznikiem konkretnej diagnozy, ale może wskazywać na konieczność przeprowadzenia dodatkowych badań. AFP nie występuje w krwi zdrowych osób, niezależnie od płci (powyżej 15 ng/ml).

Interpretacja wyników

Interpretacja wyników badania AFP zależy od kontekstu, w jakim jest ono przeprowadzane. W przypadku kobiet ciężarnych, wysokie stężenie AFP może wskazywać na ryzyko wad rozwojowych u nienarodzonego dziecka, zwłaszcza w obrębie układu nerwowego. Z drugiej strony, niski poziom AFP u kobiet ciężarnych może wskazywać na zwiększone ryzyko trisomii 21 u płodu, co może sugerować potrzebę dalszej diagnostyki w kierunku zespołu Downa.

W kontekście chorób nowotworowych, wysokie stężenie AFP może wskazywać na obecność nowotworu, zwłaszcza raka wątroby, jąder, jajników, nerki, płuca, żołądka i chłoniaków. Wysokie stężenie AFP może również występować w przebiegu takich chorób, jak marskość wątroby, uszkodzenie wątroby spowodowane nadużywaniem alkoholu, ostre wirusowe zapalenie wątroby, niedrożność dróg żółciowych, przewlekła niewydolność nerek.

Cena badania AFP

Cena badania AFP może różnić się w zależności od laboratorium, w którym jest przeprowadzane. Zazwyczaj koszt badania AFP wynosi od 50 do 100 zł. Warto jednak pamiętać, że cena badania może być wyższa, jeśli jest ono przeprowadzane jako część szerszego panelu badań.

Laboratorium	Cena
Diagnostyka	45 zł
ALAB	50 zł
Synevo	41 zł

Podsumowanie

Badanie AFP to ważne narzędzie diagnostyczne, które pozwala na wykrycie różnych stanów chorobowych, zarówno w kontekście ciąży, jak i chorób nowotworowych. Jest to badanie bezpieczne, które może dostarczyć cennych informacji na temat stanu zdrowia pacjenta. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z wynikami badania AFP, zawsze warto skonsultować się ze specjalistą.