Badanie CA 125 – jak wygląda, ile kosztuje i po co się go robi?

Badania 19 lipca, 2023

Badanie CA 125 to procedura diagnostyczna, wykorzystywana głównie w monitorowaniu oraz wykrywaniu niektórych rodzajów nowotworów, a w szczególności raka jajnika. Chociaż nie jest to test dedykowany wyłącznie dla raka jajnika, jest on często wykorzystywany jako kluczowy element w procesie diagnozy oraz oceny reakcji na leczenie.

Na skróty:

Czym jest CA 125?

CA 125 (antygen rakowy 125) to białko, które jest produkowane naturalnie przez organizm. Poziom CA 125 może wzrosnąć w przypadku różnych stanów, takich jak ciąża, menstruacja czy choroby autoimmunologiczne, ale również w przypadku niektórych typów nowotworów, jak rak jajnika.

Badanie CA 125 pozwala na zmierzenie poziomu tego białka we krwi. Chociaż nie jest to konkretny test na wykrywanie raka jajnika, jest często używane jako jedno z narzędzi diagnostycznych i monitorowania reakcji na leczenie.

Przy jakich dolegliwościach warto wykonać badanie CA 125?

Badanie CA 125 jest zazwyczaj zalecane kobietom, które są w grupie ryzyka rozwoju raka jajnika. Może to obejmować kobiety, które mają rodzinne predyspozycje do raka jajnika, posiadają mutację genów BRCA1 lub BRCA2, czy doświadczyły menopauzy w późnym wieku.

Dodatkowo, badanie CA 125 może być sugerowane dla kobiet z objawami, które mogą wskazywać na raka jajnika, takie jak ból brzucha, nietypowe krwawienie, zmiany w rytmie wypróżnień czy szybkie uczucie sytości po spożyciu niewielkiej ilości jedzenia.

O jakich stanach chorobowych może świadczyć nieprawidłowe stężenie CA 125?

Podwyższony poziom CA 125 może świadczyć o różnych stanach chorobowych, a nie tylko o obecności nowotworu. Warto jednak podkreślić, że nawet jeśli CA 125 jest podwyższone, nie zawsze oznacza to obecność raka.

Oto lista kilku możliwych przyczyn podwyższonego CA 125:

Menstruacja i ciąża: Te naturalne procesy fizjologiczne mogą prowadzić do wzrostu CA 125. Podczas tych stanów, komórki w organizmie kobiety mogą zwiększyć produkcję CA 125. Jest to normalne i poziom CA 125 powinien wrócić do normy po zakończeniu menstruacji czy ciąży.
Endometrioza: To stan, w którym tkanka podobna do błony śluzowej macicy zaczyna rosnąć poza macicą. Może to prowadzić do bólu oraz nieprawidłowości menstruacyjnych, a także do podwyższonego poziomu CA 125.
Zapalenie błony surowiczej (peritonitis): Zapalenie błony surowiczej może również prowadzić do podwyższenia CA 125. W zapaleniu błony surowiczej, powłoka wewnętrzna brzucha staje się stanowczo zapalna, co może prowadzić do bólu brzucha, gorączki i innych objawów.
Mięśniaki i torbiele jajników: Mięśniaki to łagodne guzy, które rozwijają się w mięśniach macicy. Torbiele jajników to pęcherzyki wypełnione płynem, które mogą się rozwijać na jajnikach. Oba stany mogą prowadzić do podwyższenia poziomu CA 125.
Nowotwory: Podwyższony poziom CA 125 może wskazywać na obecność różnych nowotworów. Najczęściej jest to związane z rakiem jajnika, ale także może być obecne w przypadku raka trzustki, raka wątroby, raka płuca czy raka piersi.

Należy zaznaczyć, że każdy z powyższych stanów wymaga różnych podejść diagnostycznych i terapeutycznych. Dlatego istotne jest, aby podwyższony poziom CA 125 był zawsze interpretowany w kontekście innych objawów i badań dodatkowych.

Przyczyna podwyższonego CA 125 jest zawsze indywidualna i powinna być omówiona z lekarzem.

W jaki sposób wygląda badanie CA 125 i jak się do niego przygotować?

Badanie CA 125 to test krwi, który polega na pobraniu próbki krwi do analizy w laboratorium. Procedura jest krótka i zazwyczaj trwa tylko kilka minut. Nie wymaga specjalnego przygotowania.

Na wynik badania CA 125 wpływają różne czynniki, takie jak menstruacja, ciąża czy przyjmowanie niektórych leków, dlatego ważne jest, aby informować lekarza o wszelkich istotnych okolicznościach zdrowotnych, które mogą wpływać na wyniki.

Jak interpretować wyniki badania CA 125? Jakie są normy stężenia?

Norma stężenia CA 125 to mniej niż 35 jednostek na mililitr (U/mL). Jeżeli poziom CA 125 przekracza tę wartość, może to sugerować stan, który wymaga dalszych badań.

Należy pamiętać, że podwyższony poziom CA 125 nie jest bezpośrednim dowodem na obecność nowotworu. Dodatkowe badania, jak ultrasonografia, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa czy biopsja, mogą być konieczne do potwierdzenia diagnozy.

Ile kosztuje badanie CA 125? Jaka jest jego cena?

Koszt badania CA 125 różni się w zależności od laboratorium. Bardzo często badanie to wykonywane jest przy okazji testu ROMA. Poniżej znajduje się tabela z przykładowymi cenami: